Obezite sadece gelişmiş ülkelerde değil gelişmekte olan ülkelerde de sıklıkla görülüyor. Çok sayıda kronik hastalığın sebepleri arasında yer alan obeziteye ilişkin rakamlar gerek Türkiye’de gerek dünya çapında oldukça yüksek
Bir dönem “zengin hastalığı” kategorisinde yer alan obezite artık yoksullar için daha büyük risk oluşturuyor.
92 MİLYON KİŞİ OBEZİTEDEN ÖLECEK
Obezite kısaca bireyin aşırı kilolu olması durumu. 22 Mayıs Avrupa Obezite günü kapsamında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından açıklanan veriler, bu hastalığın küresel boyutta ne kadar riskli olduğunu da gözler önüne seriyor. DSÖ’ye göre dünyada fazla kilolu yetişkinlerin sayısı 1.9 milyar, bunların 650 milyonu da obez. Yeryüzünde 5 yaş altı 38 milyon obez çocuk bulunuyor. 5-19 yaş arası obez ve fazla kilolu ergenlerin rakamının 340 milyonu aştığını kaydeden DSÖ, dünya nüfusunun yüzde 65’inin aşırı kilodan kaynaklı sebeplerle yaşamını yitirdiğini belirtiyor. Verilere göre 2050 yılında 92 milyon kişinin obeziteye bağlı sebeplerden ötürü yaşamını yitirmesi bekleniyor.
TÜRKİYE’DE HER 3 KİŞİDEN BİRİ OBEZ
Türkiye Diyabet Vakfı Genel Başkan Yardımcısı Prof.Dr.Ahmet Kaya’nın aktardığı bilgilere göre ise Türkiye’deki obezite oranları Avrupa birincisi. Prof, Kaya “Türkiye, Avrupa’da obezitede birinci sırada. Türkiye, Avrupa şampiyonu oldu, şişmanlık konusunda. OECD ülkelerinin verdiği erişkin nüfustaki obez oranı yaklaşık yüzde 19.5-20. Türkiye, bunun üzerinde. Türkiye’de erişkinlerde her 3 kişiden biri obez” açıklamasında bulundu.
EN YÜKSEK OBEZİTE ABD’DE
OECD’nin diğer verilerine göre dünya çapında obezite en çok Amerika’da görülüyor. Obezite oranı Amerika’da yüzde 38.2. Bu sıralamayı Meksika, Yeni Zelanda, Bulgaristan ve Avustralya izliyor.
OBEZİTENİN SEBEBİ EKONOMİK
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Çocukluk Çağı Obezitesi’nin Önlenmesi Eylem Planı’nda obeziteye neden olan etmenler “aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları”, “yetersiz fiziksel aktivite”, “yaş”, “cinsiyet”, “eğitim düzeyi”, “sosyokültürel etmenler”, “gelir durumu”, “hormonal ve metabolik etmenler”, “genetik etmenler”, “psikolojik problemler”, “sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama”, “sigara- alkol kullanımı, “antidepresan vb bazı ilaçların kullanımı”, “doğum sayısı ve doğumlar arasındaki süre” olarak sıralanıyor.
SINIFSAL BİR SORUN OLARAK OBEZİTE
Listede yer alan ekonomi faktörü, aslında obeziteye neden olan diğer pek çok sebebin de temelini oluşturuyor. Sanılanın aksine obezite, zenginlerden ziyade yoksul kesimde daha çok görülüyor. Bunun başlıca nedenleri arasında nitelikli gıda maddelerine ulaşımda yaşanan zorluklar, uzun çalışma saatleri sonucu fiziksel aktiviteye zaman ayıramama ve eğitim durumuna bağlı alışkanlık ve yaşam biçimleri yer alıyor.
Beslenme danışmanı Dr.Yasemin Bradley, ülkeler arası gelir dağılımı ile obezite arasındaki ilişkiye dikkat çekiyor. Bradley, zenginler ile yoksullar arasındaki gelir uçurumunun fazla olduğu ülkelerde özellikle çocukluk dönemi obezitesi daha sık görüldüğünü belirterek bu bilgileri veriyor:
“Az gelirli insan daha ucuz ve kalitesiz, çabuk doyacağı, karbonhidratlı yiyeceğe yönelir. İnsanların çoğu zenginlerin parası daha fazla olduğu için daha fazla yiyeceğini ve şişmanlayacağını düşünür. Oysa gerçek tam tersidir. Örneğin üst gelir grubunda çok şişman insan görmezsiniz. Hepsi kaliteli dengeli beslendiği ve spor yaptığı için daha zayıf kalıyorlar.”
YOKSUL KADINLARI DAHA ÇOK VURUYOR
Araştırmalara göre obezite, yoksul kadınlarda daha çok ortaya çıkıyor. Obezitenin en sık rastlandığı Amerika’da, Ulusal Sağlık Merkezi tarafından yapılan ve 5 bin kişiyi kapsayan araştırmaya göre, farklı gelir gruplarına mensup erkekler arasında kilo konusunda anlamlı bir fark bulunmazken, aynı durumdaki kadınlar arasında önemli derecede kilo farkı bulunuyor. Araştırmaya göre varlıklı hanelerde yaşayan erkeklerin yüzde 33’ü, yoksul hanelerde yaşayan erkeklerin ise yüzde 29’u obez. Bu iki oran arasında çok fark bulunmazken, kadınlar için oranlar değişiyor. Varlıklı hanelerde yaşayan kadınların yüzde 29’u, yoksul ailelerdeki kadınların ise yüzde 42’sinde obezite bulunuyor.