By 
HOTAMIŞLIGİL: Covid-19’ un ağır ve ölümcül seyrine sebep olan altta yatan sağlık problemlerin en başında metabolik hastalıklar geliyor
Bunlar da metabolik inflammasyon ya da ‘metaflammation’ denen bir immün bozukluk ile tanımlanan hastalıklar. KÜÇÜKUSTA: “Kovidin ağır ve ölümcül olmasının en önemli sebebi aşırı işlenmiş gıdalardır”!
İtalya’ nın milli sağlık otoritesi Istituto Superiore di Sanità’ nın araştırmasına göre kovid ölümlerinin yüzde 99’ undan fazlası altta yatan kronik hastalığı olanlarda gerçekleşti (1).
Ölenlerin yüzde 18’ ine ait verilerin değerlendirildiği çalışma bunların yüzde 0.8’ nin yani sadece 3 kişinin ilave bir hastalığı olmadığını ortaya koyuyor.
Ölenlerin yarısında üç hastalık, dörtte birinde ise bir veya iki hastalık bulunuyor.
Vakaların yüzde 76.1’ inde hipertansiyon, yüzde 35.5’ inde diyabet ve yüzde 33’ ünde kalp hastalığı var.
Enfekte olanların medyan yaşı 63 iken ölenlerde ortalama yaş 79.5 idi ve 40 yaşın altında olan ölümlerde her birinin ciddi hastalıkları vardı.
Şubat ayında Çin’ den gelen verilerde de altta yatan hastalığı olanlarda ölüm oranları yüksek bulundu:
Sağlıklı olanlarda ölüm oranı yüzde 1.4 iken, kalp-damar hastalığı olanlarda yüzde 13.2, diyabetlilerde yüzde 9.2 ve hipertansiyonu olanlarda yüzde 8.4, kronik solunum yolları hastalığı olanlarda yüzde 8 ve kanseri olanlarda yüzde 7.6 idi.
Kovid’ de ağır hastalık ve ölümlerin sebebi metabolik hastalıklar
Harvard’ lı değerli bilim adamımız Gökhan Hotamışlıgil de iki ayrı tweetinde bu durumu şu cümlelerle özetliyor (3):
1.Covid-19 hastalığının ağır ve ölümcül seyrine sebep olan altta yatan sağlık problemlerin en başında metabolik hastalıklar geliyor. Bunlarda metabolik inflammasyon ya da ‘metaflammation’ denen bir immün bozukluk ile tanımlanan hastalıklar. Gözden kaçan önemli bir konu.
2.Obezite Covid-19 klinik seyrinde olumsuz gidişatı belirleyen en önemli faktörlerden biri. New York’ dan gelen ve 4103 hasta üzerinde yapılan inceleme şaşırtıcı sonuçlar sunuyor. Bu makalenin yayın öncesinde olduğunu belirtmek gerek ama sonuçlar çok ilginç .
Gerçek sebep metaflamasyon değil, aşırı işlenmiş gıdalardır
Kovid’ den ölüm riskini artıran hastalıkların metaflamasyon ile ilgili olduğu iddiasına ben de katılıyorum ama şu hususlarda Hotamışlıgil ile aynı fikirde değilim:
- Metabolik hastalıkları önlenmesini, insanın elinde olmayan “immün bozukluklara” bağlamak gerçekçi değil.
Bu ifadenin tıp bilgisi olmayanlar tarafından “genetik bir hastalık/bozukluk/yatkınlık” olarak algılanma ihtimali çok yüksektir ve nitekim tweete yapılan bazı yorumlar bunu ispatlamaktadır.
Bana göre “gözden kaçan” daha doğru söylemek gerekirse “gözden kaçırılmaya çalışılan” esas mesele bu hastalıkların gerçek sebebinin (metaflamasyon) “aşırı işlenmiş gıdalar” olmasıdır.
- Obezitenin kovid de gidişatı belirleyen en önemli faktörlerden biri olduğu görüşü doğru ama eksik.
Metaflamasyon için obez olmak şart değil; kilo ve vücut kitle endeksi ideal olanlarda bile metaflamasyon bulunabilir yani esas mühim olan “metabolik obezite” dir.
Metabolizması bozuk olmayan (metaflamasyonu olmayan) fazla kilolu ve hafif obezleri unutmayalım!
- Ondan, metaflamasyonun en başta beslenme olmak üzere “hayat tarzı yanlışlarından” kaynaklandığını ve bunları adam gibi beslenme ve doğru hayat tarzı ile önlemenin ve erken dönemde tamamen yok etmenin mümkün olduğunu belirtmesini daha doğrusu şiddetle vurgulamasını, aşırı işlenmiş gıdalara tokat atmasa bile “kulağını çekmesini” beklerdim.
Gelelim neticeye
Kovid bir virüs hastalığıdır ama bu enfeksiyonun yarattığı ağır tablolar (zatürre, ARDS, akciğer hasarı, çoklu organ yetersizliği, sepsis) ve ölümlerin bir numaralı müsebbibi metaflamasyon ile karakterize kronik metabolik hastalıklardır.
Bu metabolik hastalıklar ise büyük ölçüde hayat tarzı ile -özellikle de beslenme yanlışları ve hazır gıdalarla- ilişkilidir ve bunları “halletmeden” bu hastalıkları önlemek de mümkün değildir.
