Vücudun devamlı olarak gösterdiği farklı reaksiyon kompleksine metabolizma denir.
Tüketilen gıdalarla birlikte vücuda dahil olan maddeler, canlıların hayati fonksiyonlarının devam etmesi için gerekli olan yapı taşları ve enerjiye dönüştürülür. Ancak bazı durumlar var ki metabolizma yavaşlama sürecine girer. Peki, metabolizma neden yavaşlar?
Metabolizma iki süreci içerisine alır:
- Katabolizma: Burada karmaşık bileşikler basit olanlara bölünür. Örnek verirsek; bir balık sindirim sisteminde yağ asitlerine, glikoza ve amino asitlere ayrılır.
- Anabolizma: Ters işlem olarak da geçer. Basit olanlardan karmaşık bileşiklerin oluşumudur. Örnek verirsek; vücuttaki amino asitler kasları inşa etmek için proteinler üretir, glikoz enerji üretir.
Bu zincir bağlarından bir tanesinde yaşanabilecek bir aksaklık metabolizma hızını etkilemektedir. Metabolizma yavaşladığında, kişi kilo almaya başlar.
Metabolizmanın Yavaşlama Nedenleri
Metabolizmanın yavaşlamasına neden olan etkileri birkaç başlık altından yer vermek gerekirse:
- Stres
Metabolik süreçler genellikle aşırı gerginlik ve stres nedeniyle yavaşlar. Örneğin, stresli bir kadının vücudu normal dönemlerine göre 100 kcal daha az yağ yakar.
- Sert Diyetler
Metabolizmanın dengesi genellikle katı şartlı diyetler ile bozulur. Bu nedenle sıklıkla diyet yapan ancak kilo veremeyenlerin en büyük nedenlerinde biridir. Besin eksikliği ile vücut strese girer. Bu durumda enerji girişinin eksikliğinden dolayı bu stres, vücudun yağı depolamaya başlamasına neden olur. Kilo vermek yerine kilo yapmaya teşvik edilen vücut metabolizma hızını yavaşlatır.
Kilo vermek için vücuda alınan kalori içeriğini yüzde 10 ile 15 oranında azaltmak için yaşam tarzınızı da buna göre ayarlamalısınız. Vücudunuzun tükettiğinizin daha fazlasını yakması için aktif bir yaşam tarzına geçmelisiniz. Aynı zamanda tam vaktinde ve düzenli beslenmelisiniz.
- Yetersiz Uyku
Uyku insan hayatının en gerekli ihtiyaçlarından biridir. Uyurken vücutta önemli olan onarıcı işlemler gerçekleşir. Her ne kadar tamamen iyileşme yeteneğine sahip olamasa da, aktivitelerin sürdürülmesi için gerekli olan yedek mekanizmaları dahil eden uyku, yetersiz olursa süreç de yetersiz kalır. Bu verimsiz sürece dahil olmamak için minimum 7 saat uyumalısınız.
- Ortam Sıcaklığı
Ev ortamınızdaki sıcaklık eğer normalden daha yüksek sıcaklıkta ise metabolizma hızını yavaşlatır. Soğuk, vücuttaki kalori yakmaktan sorumlu olan deri altı yağını uyarır ve metabolizmayı hızlandırır.
- Yanlış Seçilen Atıştırmalıklar
Hareket halindeyken, özellikle ayak üstü açlık bastırma için yoğun karbonhidrat içeren atıştırmalıklar metabolizmaya zarar verir. Bu nedenle sağlıklı ve doğal ürünleri tercih edin.
- Kuvvet Antrenmanlarının Yapılmaması
Kuvvet antrenmanları metabolizmanın hızlanmasında etkilidir. Özellikle antrenman sonrasında yaklaşık 48 saat boyunca metabolizma hızlanır. Buna ek olarak vücuttaki kas kütlesi ne kadar fazla ise vücuttaki yağ oranı o kadar az olur.
- Hipodinami
Halk dilinde fiziksel hareketsizlik, obeziteye neden olur. Bu tarz yaşamda kas kütleleri körelir ve tüketilen kalori miktarı minimuma inerek yağ depolanmaya başlar. Tüm bunların sonucunda metabolizma yavaşlar. Çünkü kişi pasif haldeyken vücudun daha hızlı çalışmasını gerektirecek bir durum yoktur.
- Yetersiz Su İçmek
Metabolizmanın tam teşekkürlü çalışması için vücut için yeterli su tüketilmelidir. Bunun için günlük yaklaşık 2 litre su içilmelidir. Suya ek olarak yeşil çay içmek de kalori yakılmasında oldukça yardımcı olur.
- Düzensiz Beslenme
Düzensiz beslenme, katı diyetlerde olduğu gibi vücutta ters durumlara neden olur. Çünkü düzensiz ve dengeli beslenme vücudu strese sokar. Aktif olarak kalori depolamaya teşvik eder.
- Kötü Alışkanlıklar
Metabolizmanın düzgün çalışması, kötü alışkanlıkların ortaya çıkmasına da engel olur. Bu durumda eğer sigara ve alkol gibi alışkanlıklarınız varsa, metabolizmanın yavaşlamasına neden olan en büyük etkidir.