By 
Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü öğretim üyeleri, aktif video oyunları aracılığıyla gerçekleştirilen aktivitelerinin, yürüyüş ve koşu egzersizleri kadar etki sağladığı sonucuna ulaştı.
ESTÜ Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümünden Araştırma Görevlisi Dr. Cihan Aygün ile danışmanı Doç. Dr. Hayriye Çakır Atabek, günümüzde düşük fiziksel aktivite nedeniyle obezite, kardiyovasküler hastalıklar gibi birçok sağlık sorunuyla karşılaşılması üzerine insanları fiziksel aktivitelere yönlendirmek için alternatif modeller üzerinde çalışmaya başladı.
Aktif videooyunlarının sağlığa, kalori yakımına ve vücut düzenine etkilerini belirlemek amacıyla yaklaşık 300 denek üzerinde yürütülen çalışma yaklaşık 5 yıl sürdü. Atabek ve Aygün, bireylerin kardiyopulmoner kapasitelerinde, vücut esnekliğinde ya da kas kuvvetinde gelişim meydana geldiğini gözlemledi. Çalışmalarını profesyonel dansçı, antrenmanlı kişiler ya da düzenli fiziksel aktivite yapmayan bireyler üzerinde yapan iki bilim insanı, aktif video oyunlarının antioksidan savunma sistemini de güçlendirdiğini tespit etti.
“Hem eğleniyorsunuz hem de düzenli beslenmeyle kilo veriyorsunuz”
Dr. Cihan Aygün, fiziksel aktivite düşüklüğünden kaynaklanan rahatsızlıkların başında obezite ve kardiyovasküler sorunların geldiğini söyledi. İnsanları fiziksel aktivitelere yönlendirmek için teknoloji destekli aktif video oyunları üzerine yoğunlaştıklarını belirten Aygün, “Öncelikle oyunların fiziksel aktivite olarak kullanılıp kullanılmayacağını araştırdık. Daha sonra sportif şiddetlerini kategorize etmeye çalıştık. Bireyin fiziksel aktivite isteğine göre oyunların olduğunu belirledik. Farklı şiddetlerde, farklı oyunları test ettik.” dedi.
Aygün, aralarında profesyonel sporcuların da bulunduğu grup ve bireylere hem video oyunu oynattıklarını hem de yürüyüş ve koşu gibi klasik egzersizleri uygulattıklarını aktardı. Dışarıda yapılan yürüyüş ve koşu gibi klasik egzersizler ile video oyunu aracılığıyla gerçekleştirilen aktivitelerde ölçümler alarak karşılaştırma yaptıklarını bildiren Aygün, şu bilgileri paylaştı: “Yürüyüş ve koşu egzersizleri çok talep gören sportif aktiviteler olduğu için bunları tercih ettik. Bir dans video oyununun yürüyüş sporuna denk olduğunu, mücadele sporları ya da kardiyo oyunlarının koşu egzersizi gibi etkiler yarattığını gördük. İlk etapta katılımcıları kısa zamanlı gözlemledik. Daha sonra ise 8 hafta boyunca haftada 3 gün bireylerin bir kısmını koştururken diğerlerine video oyunu oynattık. Ardından bunların tüm fiziksel uygunluk parametreleri üzerine etkilerini değerlendirdik.
Bireylerin kardiyopulmoner kapasiteleri, vücut esnekliği ya da kuvveti gelişimlerini gözlemledik. Doğru oyun seçildiğinde kuvvet gelişiminden kalp damar gelişimine kadar olumlu sonuçlar meydana geliyor. Dışarıda yapılan 1 saatlik koşu bile bazen 600 kalori yaktırıyorken, video oyunlar eşliğinde 600’den fazla kalori harcayabiliyorsunuz. Bazı aktif video oyunları 20 dakikada 200’den fazla kalori yaktırıyor.” Aygün, özellikle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde aktif video oyunlarının evde egzersize katılımda önemli bir araç olabileceğini gördüklerini vurguladı. Hem bireysel hem de aile fertleriyle video oyunuyla eğlenerek spor yapılabileceğini de tespit ettiklerini anlatan Aygün, “Hem eğleniyorsunuz hem kalori yakıyorsunuz, aynı zamanda beslenmenize dikkat ederseniz kilo veriyorsunuz. Fiziksel olarak da sağlığınızı koruyorsunuz.” ifadelerini kullandı.
“Dışarıda yapamadığımız aktiviteleri evde daha güvenli bir ortamda yapabiliriz”
ESTÜ Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hayriye Çakır Atabek ise günün koşullarında insanların evde çalışıp vakit geçirir duruma geldiğini belirtti. Doğru aktif video oyununun seçilmesiyle yapılan egzersizin, dışarıda koşmaya ya da yürümeye denk gelen bir etkisinin olduğuna işaret eden Atabek, şöyle konuştu:
“Kalp atım hızınız, oksijen tüketiminiz ve bunlara bağlı olarak kalori yakımınız artıyor. Ev gibi kısıtlı mekanlarda eğlenerek spor yapma imkanınız oluyor. Kronik egzersizler yaparken antioksidan savunma sistemini de güçlendiriyoruz. Aktif video oyunlarının bu yönde bir etkisi olup olmadığını da analiz ettik. Antioksidan savunma sisteminin birincil basamağında yer alan süperoksit dismutas enziminin 4 haftalık pilot bir çalışmamızda aktif video oyunu oynayanlarda arttığını gözlemledik. Dışarıda yapamadığımız aktiviteleri evde daha güvenli bir ortamda yapabiliriz. Yeter ki hareket edelim. Belki antrenörlere de bir öneri olabilir. Çünkü sürekli aynı antrenmanları yapan sporcularda belli bir dönemden sonra sıkılma söz konusu olabilir. Aralarda dinlenme ya da eğlence amaçlı olarak aktif video oyunları antrenman programına dahil edilebilir.”
