Obezite ve aşırı kilo arasındaki farkı bilmek önemlidir. Kontrendikasyonları oldukça farklı olup sağlık üzerindeki olumsuz etkileri de farklılıklar göstermektedir
Çoğunlukla fazla kilo ve obezite hastalığını karıştırırız. Ortak faktörleri olsa da her ikisinin sağlığımız üzerindeki ciddi etkileri farklıdır. Fazla kilo ve obezite arasındaki farklılıklar ve benzerliklerin neler olduğunu bu yazıda ele almak istiyoruz.
Obezite
Obezite, kilo ve boy arasındaki ilişkidir ve ortalamanın üzerinde, üçten fazla standart sapmayı içerir. Bu, Dünya Sağlık Örgütü’nün Çocuk Büyüme Standartları ile belirlenmiş bir kıstastır.
Fazla vücut yağı olduğunda ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Bu hastalığın, diyabet, hipertansiyon, kardiyovasküler komplikasyonlar ve hatta farklı sindirim sistemi kanserleri gibi diğer durumların ortaya çıkmasını teşvik eden olumsuz etkileri vardır.
Uzmanlara göre kilosu, vücut kitle indeksi (VKİ) ortalamasına eşit veya bunu yüzde 30 oranında aşan kişiler obez sınıfına girer. Çok kaslı insanlar istisnadır.
Obezite Nedenleri
- Sağlıksız beslenme: Aşırı yağ tüketmek ve yanlış zamanlarda yemek yemek.
- Fiziksel egzersiz eksikliği: Haftada en az üç kez egzersiz yapmanız önerilir.
- Genetik faktörler: Gen mutasyonları ve bir kişinin metabolik oranı.
- Organik faktörler: İnsülin direnci ve düşük leptin seviyeleri.
- Sosyoekonomik faktörler: Fast food yiyecekler ve yüksek yağ içeriğine sahip gıdalar, meyve ve sebzelerden daha az maliyetli olması nedeniyle tercih edilmektedir. Ayrıca daha yüksek bir sosyal statüye sahip kişilerin, diyet veya egzersiz rutinleri için daha fazla zamanı olduğu kanıtlanmıştır.
- Fizyolojik faktörler (duygusal bozukluk): Bu, depresyon ve kendinizi daha iyi hissetmek için yemek gibi faktörler buna dahildir.
Obezite Belirtileri
- Zorlukla nefes alma: Aşırı yağ, diyaframın altında ve göğüs duvarında biriktiği için akciğerlere baskı yapabilir.
- Tembellik: Nefes almakta zorluk, uyku apnesine ve buna bağlı olarak gün içinde uyuşukluğa neden olur, ayrıca uyku kalitesini etkileyebilir.
- Ortopedik problemler: Özellikle ayak bileği, diz ve kalçalarda bel ağrısı ve artroz gibi sorunlar.
- Kutanöz durumlar: Obez insanlar vücutlarını verimli bir şekilde serinletemedikleri için aşırı terleme eğilimindedirler.
- Şişlikler
Obeziteyi Önlemek
- Sağlıklı ve dengeli beslenme: Diyetinizin yağ miktarı düşük olmalı ve bol miktarda meyve ve sebze bulunmalıdır.
- Düzenli egzersiz yapma: Her seans kırk beş dakika olacak şekilde, haftada en az üç kez spor yapmak önerilir. Yoğunluğu, her bireyin ihtiyaçları ve fiziksel durumuna uyarlanmalıdır.
- Küçük porsiyonlarda günde beş kez yiyin.
Obezite Türleri
İki çeşit obezite vardır. Merkezi obezite, en ciddi olanıdır ve yağın vücutta depolandığı patolojik komplikasyonlara yol açabilir. Diğeri ise, şişliğin belden aşağı biriktiği ve eklemlerde aşırı yüklenme ile baskının olduğu periferik obezitedir.
Morbid Obezite
Morbid obeziteyi tedavi etmek için hastanın ameliyat geçirmesi gerekir. İki tip ameliyat vardır: kısıtlayıcı ve malabsorptif cerrahi. Kısıtlayıcı cerrahi, midenin büyüklüğünü azaltmayı içerir, böylece hasta büyük porsiyonlarda yiyecek tüketemez. Malabsorptif cerrahi (gastrik bypass olarak da bilinir), gıda emilimini ve dolayısıyla vücudumuzun emdiği besin miktarını sınırlamayı amaçlamaktadır.
Çocukluk Çağı Obezitesi
Bu yetişkinlik döneminde daha yüksek kardiyovasküler problemlere yol açan bir endokrin ve metabolik anormalliktir.
Fazla Kilo
Fazla kilo , ağırlık ve boy arasındaki ilişkidir, ortalamanın üzerinde ikiden fazla standart sapma vardır. Bu kıstas, DSÖ Çocuk Büyüme Modellerinde de belirtilmiştir.
Uzmanlara göre kilosu Vücut Kitle İndeksinin (VKİ) orta noktasının yüzde yirmi beşini aşan veya buna eşit olan kişiler fazla kiloludur.
Fazla kilo, vücut yağının artması ile birlikte vücut ağırlığında bir artış ile karakterize edilir. Uzmanlar bunun bir hastalık olduğunu düşünmez, ancak diyabet, hipertansiyon, kalp krizi ve bazı kanser türleri gibi ciddi hastalıklara yol açabilecek bir faktördür.
Ayrıca santimetre cinsinden boyunuzdan yüzde on ila yirmi daha büyük bir ağırlık olarak tanımlanmıştır.
Fazla kilo ve obezite aynı şey olmamasına rağmen, nedenleri, belirtileri ve önleyici yöntemleri çok benzerdir. Dolayısıyla, her iki durumu da önlemek için en iyi yöntem, genetik ve sosyoekonomik faktörlerden bağımsız olarak dengeli beslenmek ve düzenli olarak egzersiz yapmaktır.